fbpx

Tomcio Paluch i wilk – nieznana muzyka teatralna i filmowa Krzysztofa Pendereckiego

Z wielką przyjemnością polecamy Państwu portal internetowy Muzyczny Ślad Krakowa, gdzie bezpłatnie można usłyszeć partytury Krzysztofa Pendereckiego napisane dla teatrów lalkowych. Wśród nich są utwory skomponowane dla naszego teatru. Ogromnie się cieszymy, że mogliśmy być częścią tego projektu.

Pan Krzysztof Penderecki współpracował z Teatrem Andersena w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, na zaproszenie ówczesnego Dyrektora Stanisława Ochmańskiego. Skomponował muzykę do spektakli: „Dzieci Pana Majstra”, reż. Andrzej Rettinger (premiera: 6.09.1959), „Tomcio Paluszek”, reż. Stanisław Ochmański, (premiera: 31.05.1959), „Pąsowa sukienka”, reż. Janusz Galewicz (premiera: 1.05.1960), „Dziecko gwiazdy”, reż. Stanisław Ochmański (premiera: 03.02.1963) i „O zwertale muzykancie”, reż. Stanisław Ochmański (premiera: 13.05.1963).

Odnalezione po latach partytury muzyki Krzysztofa Pendereckiego, pisane w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku dla teatrów lalkowych, dramatycznych i do filmów, zostały nagrane i trafią na specjalny portal internetowy „Muzyczny ślad Krakowa”. Jest to już drugi – po wydaniu w 2018 roku płyty CD z utworami Stanisława Radwana – wyjątkowy projekt Krakowskiego Forum Kultury, mający na celu dokumentację muzyki filmowej i teatralnej. W nagraniach muzyki Krzysztofa Pendereckiego udział wzięli: Orkiestra Akademii Beethovenowskiej pod dyrekcją Macieja Tworka (wieloletniego asystenta Krzysztofa Pendereckiego), chór Cracow Singers oraz wokaliści Annika Mikołajko i Jacek Wróbel. Wśród zarejestrowanych nagrań znalazła się m.in. muzyka ze spektakli w Starym Teatrze, Teatrze Lalek „Arlekin” czy z filmu Nie ma końca wielkiej wojny Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych. Nagrania będą dostępne bezpłatnie na stronie www.muzycznyslad.pl od 30 października 2020 roku. Projekt dofinansowany został ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura w sieci.

Przygoda Pendereckiego z teatrem rozpoczęła się w 1957 roku Złotym kluczykiem Jekateriny Borysowej w reżyserii Władysława Jaremy w krakowskim Teatrze Lalek „Groteska”, a współpraca z filmem – w 1959 roku w Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej Bulandrą i diabłem w reżyserii Jerzego Zitzmana i Lechosława Marszałka. Penderecki był wtedy młodym, dwudziestokilkuletnim kompozytorem „na dorobku” i obok komponowania Polymorphi czy Trenu tworzył muzykę użytkową do filmów animowanych, teatrów lalkowych, teatrów dramatycznych i do filmów krótkometrażowych. W wielu artykułach okolicznościowych po śmierci Mistrza pisano o jego „muzyce filmowej”, przytaczając tytuły obrazów Wajdy czy Kubricka, choć powstało ledwie kilka takich filmów fabularnych, a ponadto reżyserzy wykorzystali w nich napisane już wcześniej utwory koncertowe. Natomiast oryginalnych partytur do różnych filmów animowanych – i dla dorosłych, i dla dzieci – Penderecki napisał prawie trzydzieści, zaś do filmów dokumentalnych, krótkometrażowych i fabularnych – oprócz znanego Rękopisu znalezionego w Saragossie – jeszcze dziesięć.

Największym i wciąż wymagającym opisania i nagrania obszarem artystycznej aktywności kompozytora stanowią partytury dla teatrów – do roku 1980 Penderecki stworzył oprawę muzyczną do prawie siedemdziesięciu spektakli, począwszy od teatrów lalkowych „Banialuka” w Bielsku-Białej do Marionetteatern w Sztokholmie i od Teatru Słowackiego do Teatru Polskiego, współpracując z najwybitniejszymi reżyserami, takimi jak Konrad Swinarski, Jerzy Jarocki czy Józef Szajna, i współuczestnicząc w inscenizacji najważniejszych dzieł dramatycznych Mickiewicza, Conrada czy Bergmana.

Żmudna kwerenda zachowanych rękopisów, przeprowadzona przez Magdalenę Figzał-Janikowską i Andrzeja Kosowskiego (kuratora projektu), doprowadziła do odnalezienia pierwszych partytur, które zostały nagrane w Krakowie pod koniec września tego roku. Jest to muzyka do spektakli: O krasnoludkach i sierotce Marysi (Maria Konopnicka, reż. Irena Wojutycka, 1957, Teatr Lalek Arlekin w Łodzi), Przygody warszawskiego misia (Kazimiera Jeżewska, reż. Stanisław Ochmański, 1958, Łódź), Tomcio Paluch i wilk (Jerzy Zaborowski, reż. Stanisław Ochmański, 1961, Teatr Lalki i Aktora w Lublinie), Dziady (Adam Mickiewicz, reż. Bohdan Korzeniewski, 1963, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie) i Nie-boska komedia (Zygmunt Krasiński, reż. Konrad Swinarski, 1965, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie) oraz filmu Nie ma końca wielkiej wojny (reż. Jan Łomnicki, 1959, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych).

Nagrania będą dostępne od 30 października 2020 roku do posłuchania bezpłatnie na stronie www.muzycznyslad.pl

 

W realizacji projektu udział wzięli:

Orkiestra Akademii Beethovenowskiej

Dyrygent: Maciej Tworek

Chór Cracow Singers

Soliści: Annika Mikołajko i Jacek Wróbel

Reżyser dźwięku: Małgorzata Polańska (DUX), montaż: Igor Szymański

Kurator projektu: Andrzej Kosowski

Kwerendy: Magdalena Figzał-Janikowska, Andrzej Kosowski

 

Organizatorem projektu jest Krakowskie Forum Kultury – Instytucja Kultury Miasta Krakowa.

Patronami medialnymi są: RMF Classic i Miesięcznik „Teatr”.

Skip to content