fbpx

Lalka stolikowa

Spotkania z lalką teatralną

„Lalka stolikowa to ta, której wbito nóż w plecy” lub „Lalka stolikowa to taka, której do życia potrzebny jest stół”

To chyba najczęściej powtarzane definicje tego typu form, której autorstwem są oczywiście dzieci. Na ile w tym prawdy? Poznajcie lalkę stolikową.

Lalka stolikowa to najkrócej rzeczy ujmując postać (na potrzeby naszej definicji możecie Państwo wyobrazić sobie po prostu pluszaka) z dwoma kołeczkami – jeden z nich umiejscowiony jest z tyłu głowy, drugi w plecach. Ufamy, że to tłumaczy nieco , dziecięcą definicje, zakładającą, że ktoś wbił lalce nóż w plecy. Zapewniamy jednak, że kołek w plecach absolutnie lalki nie boli, a wręcz –  pozwala jej żyć. Aktor chwyta kołeczki i dzięki sprawnej animacji, opartej na kontrze [1] powoduje, że lalka zaczyna żyć.

Co ma stół do lalki, czyli nietypowe nazewnictwo

Na przestrzeni ostatnich artykułów, poznawaliśmy różne typy lalek, każda z nich z wyjątkową, unikatową nazwą – przypomnijmy sobie: pacynkę, marionetkę, kukłę, bunraku, pyskówkę, tintamareskę! Niektóre z nich mają nawet po dwie nazwy – np. lalka hybrydowa/żyworęka. Dlaczego zatem nasza dzisiejsza bohaterka nie doczekała się swojej unikatowej nazwy? Może wspólnie to zmienimy, macie jakieś propozycje?

Lalka stolikowa z racji swych niewielkich gabarytów – zwykle ma około 40 cm, jest animowana:

  • na podłodze – wówczas aktor klęczy za lalką,
  • przy stoliku – aktor stoi za lalką, co niewątpliwie jest wygodniejszą formą animacji.

Priorytetem jest to, aby lalka stała na swoich stópkach. To aktor ma się dostosować do lalki, nie lalka do aktora. Jako, że swego czasu lalki tego typu głównie występowały przy stolikach, nazwa pozostała…

Ile osób potrzeba, aby „stolikówka” zaczęła żyć?

Jak już zapewne się domyślacie – nie ma jednej zasady! Wszystko zależy od typu lalki. Zerknijcie proszę w naszą galerię zdjęć.

  • Gdy oglądamy Muminki w reżyserii J. J. Połońskiego stolikówki są animowane przez jednego aktora i wcale nie potrzebują stolika – skaczą po kolanach, elementach scenografii
  • W Podwójnym Życiu Weroniki w reżyserii K. Rzączyńskiego – postać Weroniki czasem jest animowana przez 1 osobą, ale zdarza się, że w jej „skoku” uczestniczy aż czwórka aktorów. To niezwykle trudne zadanie, aby mała postać lalki nie została przyćmiona przez cztery dorosłe ciała aktorów. Efekt skoku, lekkości i lotu, udaj się uzyskać dzięki miękkości ruchów, precyzji w animacji, delikatności i szacunku wobec bohaterki. Tak, aby widz patrzył tylko na lalkę – nie aktora.
  • Zajrzyjmy jeszcze do spektaklu Arabela w reżyserii I. Gorzkowskiego. Tam również potrzeba czasem czterech dłoni do ożywienia lalki.

Zdradzę Wam również ciekawostkę. Kiedy lalka mówi – patrzymy tylko na nią i czasem nie zwracamy uwagi na to, jak pracują dłonie aktorów. Zwykle wydaje nam się, że ten, kto animuje lalką X, to również mówi lalką X, a nie zawsze tak jest. Czasem, gdy lalka musi przejść z lewej na prawą stronę, to inni aktorzy przejmują postać, ale głos wciąż płynie z ust jednego aktora.

[1] Sprawdźcie, o czym mowa w artykule o Pacynce

 
Lalka stolikowa w domu

Lalka stolikowa prezentowana przez aktorkę teatru Katarzynę Staniewską.

Zanim przystąpicie do wykonania lalki pamiętajcie, że:

  • dzieciom potrzebna będzie pomoc osoby dorosłej,
  • informujemy, że produkty, mogą zawierać składniki, które mogą uczulać. Przed rozpoczęciem pracy, prosimy sprawdzić ich skład,
  • zadbajcie o bezpieczeństwo i higienę pracy – zabezpieczcie stół, skorzystajcie z rękawiczek
  • prosimy przygotować materiały: kolorowy papier techniczny, pistolet z klejem na gorąco, nożyczki, linijkę, grubą igłę, grubą nitkę, cyrkiel, ołówek, flamaster, słomki z papieru.

W filmie zostały wykorzystane lalki ze spektaklu Muminki, reż. J. J. Połoński, autorka projektów lalek – Marika Wojciechowska.

  • realizacja Piotr Miłkowski

Lalka stolikowa w Teatrze im. Hansa Christiana Andersena w Lublinie

Lalki stolikowe w spektaklu Podwójne życie Weroniki, w reżyserii Krzysztofa Rzączyńskiego, scenografia: Maciej Chojnacki, 2019r., fot. Maciek Rukasz

Lalką stolikową jest też lalka Arabeli ze spektaklu Arabela w reżyserii Igora Gorzkowskiego, scenografia i projekty lalek: Jan Polivka, 2018r. Na zdjęciu animowana przez Romę Drozdównę podczas wystawy Teatr Andersena w Lublin Plaza, fot. Tomasz Tylus

Lalki stolikowe występują w spektaklu Muminki w reżyserii Jerzego Jana Połońskiego, scenografia: Marika Wojciechowska, 2020r. Na zdjęciu wszytskie lalki stolikowe z rodziny Muminków, które wstępują w spektaklu, fot. Przemysław Bator

Skip to content